Chociaż endodoncja (leczenie kanałowe) rozwiązuje tylko niewielką cześć problemów stomatologicznych, to w przypadku nagłych stanów, związanych z bólem i obrzękiem, gra pierwszoplanową rolę. Większość pacjentów zgłaszających się do stomatologa z bólem ma problem natury endodontycznej. Dzięki ciągłemu rozwojowi tej dziedziny stomatologii, wiele zębów, które jeszcze niedawno trzeba byłoby usunąć, dziś zostaje uratowanych. Jest to bardzo istotne, gdyż zachowanie zębów w jamie ustnej rozwiązuje szereg problemów związanych z estetyka (utrata zębów przednich) oraz z zaburzeniem żucia (utrata zębów bocznych). Często słyszymy od pacjentów, że "nieistotny jest ząb z tyłu". Nic bardziej mylnego! Od obecności zdrowych zębów bocznych zależy kondycja zębów przednich. Zęby pozostałe, zawsze przejmują funkcję zębów utraconych. Przecież siekacze powinny służyć nam jedynie do odgryzania pokarmów, a nie do ich miażdżenia. Każdy ząb utracony powinien zostać uzupełniony.
Powyżej komora zęba w trakcie leczenia endodontycznego oraz stan po wypełnieniu kanału z użyciem pasty Ah+ i ćwieków gutaperkowych. Ostatnie zdjęcie przedstawia leczenie ząba trzykanałowego.
Wróćmy jednak do endodoncji. Dlaczego ząb boli? Jest wiele przyczyn bólu zęba, ale właściwie każda sprowadza się do infekcji bakteryjnej. Jeśli bakterie wnikną do miazgi, jedynej żywej tkanki zęba znajdującej się wewnątrz w tzw. komorze i kanałach korzeniowych, dochodzi do stanu zapalnego, który objawia się silnym bólem. Drogi wnikania bakterii do wnętrza zęba są bardzo różne:
Pacjent zgłosił się do gabinetu z powodu nieszczelnego wypełnienia w martwym, leczonym endodontycznie zębie 46. Przed wymianą wypełnienia wykonano zdjęcie RTG, które wykazało niedopełnienie kanałów i związane z tym zapalenie kości przy wierzchołku korzenia dystalnego.
. przez głębokie ubytki próchnicowe,
. przez szczeliny powstające na skutek złamania korony lub korzenia zęba,
. przez kieszonki przyzębne, dochodzi wówczas do tzw. zapalenia wstecznego gdy bakterie wnikają do zęba poprzez wierzchołek korzenia,
. na skutek znacznego starcia zęba, które doprowadza do obnażenia miazgi,
. bakterie mogą tez bytować w kanałach na skutek błędnie przeprowadzonego leczenia endodontycznego.
Ból spowodowany zapaleniem miazgi jest bardzo silny. Często nie pozwala spokojnie przespać nocy oraz dokucza przy spożywaniu ciepłych i zimnych pokarmów. Większość pacjentów po takim doświadczeniu zgłasza się do stomatologa. Jednak niektórzy, obawiający się wizyty w gabinecie stomatologicznym, zażywają znaczne ilości leków przeciwbólowych i starają się przetrwać ból. I z pewnością bardziej wytrwałym się to udaje! Dochodzi bowiem do martwicy  zęba. Dolegliwości ustępują, jednak nie na długo. Miazga zęba nie usunięta na tym etapie ulega następnie tzw. rozpadowi zgorzelinowemu. Wówczas zasiedlają ją znaczne ilości bakterii, co doprowadza do silnych dolegliwości nawet przy dotknięciu zęba. Zatem nie czekajcie Państwo i nie obawiajcie się leczenia kanałowego, gdyż dzisiaj wszystkie zabiegi endodontyczne przeprowadza się w znieczuleniu.
Powyżej: Kanały korzeniowe zębów opracowane z użyciem narzędzi rotacyjnych a następnie szczelnie wypełnione na całej długości.
Dokładne leczenie endodontyczne jest w takich przypadkach zabiegiem decydującym o zachowaniu zęba w jamie ustnej. Aby martwy ząb mógł długo przetrwać, wszystkie jego kanały muszą zostać odnalezione (anatomia kanałów i ich ilość wcale nie musi być standardowa) oraz dokładnie wydezynfekowane, a następnie szczelnie wypełnione na całej długości. Innymi słowy, jest absolutnie konieczne usuniecie martwej tkanki z kanałów, następnie zamkniecie pustej przestrzeni aby bakterie nie miały miejsca do namnażania się. Leczenie endodontyczne niejednokrotnie jest zabiegiem czasochłonnym i skomplikowanym. O ile dezynfekcja kanałów zębów jednokorzeniowych zwykle nie sprawia trudności, ze względu na obecność zwykle pojedynczych kanałów, to anatomia kanałów zębów trzonowych może być bardzo zaskakująca.
Zakrzywiony kanał w korzeniu policzkowym mezjalnym zęba 27. Ząb leczono z użyciem narzędzi ręcznych i rotacyjnych.
Zęby trzonowe posiadają najczęściej trzy kanały, ale dość często odnajdujemy cztery lub pięć kanałów. Nierzadko leczenie utrudniają przeszkody w postaci :
. zakrzywienia kanałów
. ich niedrożności
. ciał obcych w kanałach tj. złamanych narzędzi kanałowych lub materiałów wypełniających, pozostałych po wcześniejszym nieprawidłowym leczeniu.
Niedrożność kanału policzkowego dalszego oraz pozostałych kanałów poniżej dotychczasowego wypełnienia. Kanały udało się udrożnić za pomocą narzędzi ultradźwiękowych.     
Po lewej: Pacjent zgłosił się do gabinetu w celu odbudowy protetycznej znacznie zniszczonego, martwego zęba 24. Wykonano zdjęcie RTG, które wykazało obecność złamanego fragmentu narzędzia kanałowego, zaobserwowano także znaczną obliterację (niedrożność kanałów). Po wykonaniu znieczulenia, złamany fragment pilnika usunięto z wykorzystaniem mikroskopu endodontycznego oraz narzędzi ultradźwiękowych. Pomimo zastosowania  ultradźwięków, końcowy odcinek kanałów pozostał niedrożny.
Powyższe trudności, obecność wielu kanałów oraz lokalizacja zębów trzonowych w jamie ustnej sprawiają, iż zabieg leczenia endodontycznego tych zębów jest czasochłonny i skomplikowany. Leczenie kanałowe, choć dla pacjenta mało spektakularne, wymaga dużych umiejętności lekarza i nowoczesnego, kosztownego instrumentarium. Jest jednakże postępowaniem tańszym i mniej inwazyjnym niż usuniecie uszkodzonego zęba i zastąpienie go mostem protetycznym czy implantem.
Bardzo istotnym, początkowym etapem leczenia jest pomiar długości kanałów, który jest możliwy dzięki zastosowaniu urządzenia, zwanego endometrem elektronicznym  oraz wykonaniu zdjęcia RTG.
Powyżej: Specjlistyczne narzędzia ultradźwiękowe oraz endometr iPex.
Endometr Raypex 5.
Dzisiejsza technologia oferuje nam wiele narzędzi i materiałów, aby leczenie stało się bardziej precyzyjne. Wykorzystanie narzędzi rotacyjnych umożliwia szybsze i dokładniejsze oczyszczanie ścian kanałów. Dzięki zastosowaniu poszerzaczy ultradźwiękowych udaje się nierzadko udrożnić kanały bardzo zobliterowane (zamknięte związkami mineralnymi) lub uwolnić złamany w kanale fragment narzędzia, stanowiący przeszkodę w jego precyzyjnym wydezynfekowaniu i wypełnieniu.
Po dokładnym opracowaniu kanałów, aby skutecznie eliminować bakterie będące przyczyna stanu zapalnego stosujemy preparat Nanocare Plus, zawierający nanocząsteczki srebra i złota,.
Wykorzystanie mikroskopu endodontycznego pozwala również na odnalezienie kanałów dodatkowych a nawet zamkniecie perforacji przy użyciu materiału ProRoot MTA9.
Powyżej: Preparat NanoCare+
Powyżej: Preparat ProRootMTA
Duże powiększenie kanałów korzeniowych oraz silne światło skierowane na ząb podczas leczenia z użyciem mikroskopu endodontycznego pozwala na rozwiązanie wielu problemów. Widząc więcej mamy większą świadomość anatomii zębów i możemy leczyć i zachować zęby, które bez zastosowania powiększenia skazalibyśmy na ekstrakcję (usunięcie).
Każde leczenie endodontyczne wykonuje się pod kontrolą RTG. Należy wykonać zdjęcie przed leczeniem, czasem w trakcie leczenia i obowiązkowo skontrolować stan po wypełnieniu kanałów. W tym celu wykorzystujemy najnowszej generacji aparat RTG Gendex oraz skaner Vista Scan umożliwiający szybką wizualizację na ekranie komputera oraz dalszą cyfrową obróbkę zdjęcia. Pozwala to na bardzo dokładną ocenę prześwietlanych zębów w tym na pomiar kanałów. Wyniki pomiarów ze zdjęć RTG stanową uzupełnienie i potwierdzenie pomiarów endometrem.